Rozporządzenie UE dotyczące deforestacji (EUDR) to kluczowy akt prawny, który ma na celu ograniczenie wylesiania i degradacji lasów, związanych z produkcją niektórych towarów i produktów wprowadzanych na rynek unijny lub eksportowanych z UE. Wylesianie, zwłaszcza w krajach tropikalnych, stanowi poważne zagrożenie dla globalnego klimatu, różnorodności biologicznej oraz społeczności lokalnych.

Najszybsze tempo wylesiania odnotowuje się w Brazylii, gdzie Amazonia, największy las deszczowy na świecie, jest niszczona przez ekspansję rolnictwa, hodowlę bydła, nielegalny wyrąb i górnictwo. Podobny problem dotyka Demokratyczną Republikę Konga, gdzie deforestacja jest napędzana przez rolnictwo, przemysł drzewny oraz produkcję węgla drzewnego. W Indonezji lasy tropikalne wycinane są głównie pod uprawę palmy olejowej oraz w wyniku eksploatacji drewna i rozwijającego się rolnictwa, zwłaszcza na wyspach Sumatra, Borneo i Papua.

Peru również boryka się z poważnym problemem wylesiania, głównie z powodu nielegalnego wydobycia złota oraz rolnictwa. W Boliwii wysoki wskaźnik deforestacji występuje szczególnie na terenach graniczących z Brazylią, gdzie lasy są niszczone pod uprawy soi i hodowlę bydła. Malezja, podobnie jak Indonezja, zmaga się z wylesianiem spowodowanym intensywnym rozwojem przemysłu oleju palmowego, a w Paragwaju wylesianie dotyczy głównie obszaru Gran Chaco, gdzie lasy są wycinane pod hodowlę bydła i rolnictwo.

Obowiązki wynikające z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2023/1115 wchodzą w życie od 30 grudnia 2024 roku. Od tego dnia firmy będą zobowiązane do przestrzegania nowych wymogów, które mają na celu zapewnienie, że ich produkty nie przyczyniają się do wylesiania, a także do spełnienia określonych wymogów dotyczących należytej staranności w odniesieniu do łańcucha dostaw.

Rozporządzenie EUDR obejmuje produkty zawierające, wyprodukowane z, lub powstające z tzw. „odnośnych towarów”, takich jak: bydło, kakao, kawa, palma olejowa, soja, kauczuk, drewno. Dla firm zajmujących się obrotem tymi produktami, nowe regulacje oznaczają konieczność przestrzegania rygorystycznych wymogów, takich jak:

  1. Procedura należytej staranności – Importerzy muszą przeprowadzić dokładną analizę, aby upewnić się, że ich produkty nie przyczyniają się do wylesiania. Obejmuje to zebranie informacji o pochodzeniu produktu, geolokalizacji działek, na których surowce zostały wyprodukowane, oraz identyfikację ryzyka wylesiania.
  2. Oświadczenie o należytej staranności – Przed wprowadzeniem produktów na rynek UE lub ich eksportem, konieczne jest złożenie oświadczenia za pomocą systemu teleinformatycznego, które będzie zawierać informacje o produkcie i potwierdzenie minimalnego ryzyka związanego z wylesianiem. Obowiązek ten musi być spełniony przy każdej transakcji związanej z importem/exportem produktów objętych EUDR.
  3. Weryfikacja zgodności – Produkty nie mogą być wprowadzane na rynek, jeśli istnieje znaczące ryzyko niezgodności z wymogami EUDR, jeśli nie spełniono obowiązków należytej staranności, lub jeśli pochodzą z terenów, na których doszło do wylesiania po 31 grudnia 2020 roku.
  4. Przechowywanie dokumentacji – Importerzy muszą przechowywać oświadczenia o należytej staranności przez co najmniej 5 lat, aby udostępnić je na żądanie właściwych organów.
  5. Śledzenie łańcucha dostaw – Konieczne jest monitorowanie i dokumentowanie całego łańcucha dostaw, w tym identyfikacja działek, z których pochodzą surowce, oraz zapewnienie zgodności z wymogami EUDR.
  6. Odpowiedzialność za zgodność produktów – Importerzy są odpowiedzialni za zgodność produktów z EUDR na każdym etapie łańcucha dostaw, niezależnie od oświadczeń dostawców.
  7. Obowiązek informacyjny – W przypadku uzyskania informacji o możliwych niezgodnościach, podmioty muszą natychmiast powiadomić właściwe organy i partnerów handlowych.

Sankcje za naruszenia przepisów EUDR mogą być surowe, obejmując grzywny sięgające nawet 4% rocznego obrotu, konfiskatę produktów oraz czasowe wykluczenie z procedur zamówień publicznych.

Aby uniknąć ryzyka sankcji i skutecznie wdrożyć wymogi Rozporządzenia EUDR, czas najwyższy by rozpocząć przygotowania, zwłaszcza w kontekście monitorowania łańcuchów dostaw i dokumentowania źródeł produktów. Biuro konsultingowe r2eko oferuje kompleksowe wsparcie na każdym etapie implementacji, pomagając firmom nie tylko spełnić nowe wymagania, ale także wykorzystać je jako przewagę konkurencyjną. Skontaktuj się z nami, aby zapewnić swojej firmie bezpieczną przyszłość zgodną z europejskimi regulacjami i przyczynić się do ochrony globalnych zasobów leśnych.